Jezuïeten weer terug naar Bleijenbeek

Afferden | Het ziet er naar uit dat Bleijenbeek de poorten weer opent voor de Jezuïeten. Niet zozeer lijfelijk maar in de vorm van grafstenen van overleden paters. Gedurende de periode van 1872 tot circa 1907 hebben de Jezuïeten op het kasteel van vechtersbaas Maarten Schenck gewoond. Deze stenen maken nu deel uit van een particuliere midgetgolfbaan in de tuin van Gert Verrijdt uit Afferden. (Door Frans Thonen)

Anderhalve eeuw geleden werden tijdens de 'Kulturkampf' de toen als staatsgevaarlijk bestempelde Jezuïeten uit Duitsland verdreven. Het gastvrije Nederland bood deze orde een veilige schuilplaats. De toen al grijze maarschalk Van Hoensbroek stelde het slot 'Bleijenbeek' in Afferden ter beschikking. Ruim 70 Jezuïeten vonden vanaf 1872 onderdak in de burcht van de voormalige strijder Maarten Schenck. Een tiental leden van deze Duitse Sociëteit kregen hun laatste rustplaats op de katholieke begraafplaats in Afferden.

Toen de grafstenen eind vorige eeuw op last van het toenmalige kerkbestuur van de Cosmas en Damianusparochie geruimd zouden worden, komt Gert Verrijdt in beeld. Hij kan die stenen die anders op de vuilnisbelt zouden belanden, goed gebruiken. Als fervent midgetgolfspeler en lid van de Offerse midgetgolfvereniging Amigo gebruikt hij de grafstenen voor de aanleg van een eigen midgetgolfbaan in zijn tuin.

''Het zijn er zo'n achttien stuks'', herinnert Gert zich. De stenen hebben naar zijn mening eerst een tijd bij het kasteel gelegen voordat ze een definitieve rustplaats kregen op het Offerse kerkhof. De stenen waren voorzien van kruisen die in de oorlogsjaren door de Duitsers eraf gebroken zijn om ze om te smelten voor de oorlogsindustrie. ''De meeste stenen zijn aan de bovenzijde beschadigd tijdens het verwijderen van de restanten van de ijzeren kruisen'', vertelt Gert. ''Bovendien zijn de hoeken afgeschuind. Ik heb ze daarom ondersteboven in mijn midgetgolfbaan geplaatst.'' Door de tand des tijds zijn diverse inscripties ook onleesbaar geworden zodat ze met de rug naar de midgetgolfbaan staan. Om zo te vermijden dat er golf gespeeld werd op een macabere grafbaan. Die enkele stenen die wel leesbaar waren, heeft hij op z'n kop geplaatst.

Onlangs was Gert met zijn vrouw op Bleijenbeek. Daar zagen zij hoe Het Limburgs Landschap was begonnen met herstelwerkzaamheden aan de toegangsdam naar het in de oorlog verwoeste kasteel. Gert: ''Toen herinnerde ik me weer dat mijn dochter eens gezegd heeft dat de grafstenen van de Jezuïeten eigenlijk op deze plek thuis horen. ''René Gerats, medewerker project en beheer bij Het Limburgs Landschap reageerde enthousiast op het voorstel en denkt wel een mooi plekje voor deze stenen te kunnen vinden. De goed leesbare grafstenen zouden naar zijn mening niet misstaan in de ijzeren met stenen gevulde schanskorven naast de oprijlaan naar het kasteel. Een klusje dat niet veel tijd kost. Een gat knippen in het ijzeren draadwerk, wat ruimte maken voor de stenen, en klaar is Kees.

Voor de onleesbaar geworden grafstenen ziet hij een plekje in het nog te herstellen Treibhaus (kleine orangerie) vlakbij het verwoeste theehuis. René Gerats: ''We willen, als er voldoende geld is, dat volgend jaar optrekken en voorzien van een afdakje. De stenen zouden we dan in de vloer kunnen verwerken.'' Voor volgend jaar staat ook een toiletruimte voor het publiek op het terrein op het programma. Maar eerst werkt Het Limburgs Landschap en Stichting Behoud Kasteelruïne Bleijenbeek aan het herstel van de toegangsdam en duiker naar de ruïne.

De zandstenen grafzerken van de Jezuïeten vormen een goed voorbeeld hoe ruïne Bleijenbeek verder tot leven kan worden gebracht. Mochten er meer mensen zijn die nog materiaal van het kasteel Bleijenbeek thuis hebben liggen, dan voelt Het Limburgs Landschap zich aanbevolen. Even een belletje naar 077-4737575 volstaat.