In mei legt elke vogel een ei
Het is eind februari en misschien zul je denken, ja, maar nu broeden er toch nog geen vogels? Want het gezegde luidt: "In mei leggen alle vogeltjes een ei." Dit gezegde klopt niet helemaal, eigenlijk zou je beter kunnen zeggen dat in mei, ieder vogeltje al een eitje 'heeft' gelegd. Want de bosuil bijvoorbeeld, begint al met broeden in februari en de zwarte spechten beginnen met broeden in de maand maart. Zo zul je merken dat iedere vogel een specifieke tijd uitzoekt. En dat het gezegde eigenlijk niet volledig klopt. Maar uiteindelijk, hoe je het went of keert leggen alle vogeltjes een ei en kunnen we het broedseizoen voor 2022 voor geopend verklaren.
De eerste merel die ik dit jaar hoorde zingen bovenop de nok van de buren was op 14 januari. Erg vroeg in het jaar. Op 8 februari hoorde ik de zanglijster zijn lied zingen. Hoog in een boom in onze mooie Maasduinen. Ook zijn de spechten weer aardig aan het hakken en maken de meesjes weer hun vrolijke geluidje. Dit wil zeggen dat de lentekriebels definitief zijn gestart. En ook al is het nog maar eind februari... Het is nu juist de tijd om te beginnen met het genieten van al die leuke vogelfratsen die komen gaan.
De wintergasten gaan plaats maken voor de zomergasten. Vogels gaan nu op zoek naar een mooie nestlocatie en zullen elkaar het hof maken. De spechten zullen gaan roffelen, de merels en de zanglijsters komen met een waardig repertoire en zullen hun beste beentje voorzetten om de dames te verleiden. De pimpelmeesjes nemen het niet zo nauw, en daar zal grensoverschrijdend gedrag niet aan de orde zijn omdat het bij de pimpelmeesjes nu eenmaal iets te serieus genomen wordt. Want bij deze meessoort telt maar een ding en dat is voortplanten, en als je dan op save wilt spelen, kun je het beste maar met veel mannetjes paren. Zo weet je in ieder geval dat je zo ergens in april je kroost kunt gaan grootbrengen. De vrouwtjes spannen de kroon, want ze duiken het liefst met ieder mannetje het nestkastje in, maar ze leggen zelfs ook eitjes in een nestkastje van de buurvrouw. Pimpelmezen leggen zo’n twaalf dagen lang iedere dag een ei. De eerste eieren zijn als eerste uitgebroed en daarom hebben de eerste jongen meer kans om te overleven. Deze eerste jongen zijn vaak buitenechtelijke jongen.
Om nog even bij het pimpelmeesje te blijven, is het misschien wel al duidelijk dat deze kleurrijke vogeltjes met hun blauwe pet ook graag in je tuin of balkon komen broeden. Een nestkastje zou uitkomst bieden. En zo kun je hun bijzondere manier van broeden van heel dichtbij bewonderen. Kijk nooit in hun nestkastje, ga geen dekseltjes openen om te kijken hoe het ervoor staat, zelfs niet als je het echt zo graag zou willen. Je hebt ook nestkastjes met een ingebouwde camera. Deze camera kun je aansluiten op je mobiel of computer om het geheel van binnenshuis te volgen. Zo stoor je de vogels niet. Een ideale oplossing voor de nieuwsgierige mens. Het geldt natuurlijk voor iedere vogel, stoor ze niet tijdens hun broedperiode, niet bij het nestkastje in je tuin, maar ook niet in de open natuur.
Het broedseizoen kost ontzettend veel energie voor vogels, in eerste instantie natuurlijk het zoeken naar een geschikte partner. Er zijn natuurlijk ook vogels die voor het leven een maatje hebben zoals zwanen en kauwtjes. Daarna moet er een compleet nest worden gebouwd, en geloof me, er bestaat geen vogelbouwmarkt. Nee, ze moeten zelf op zoek naar geschikt materiaal. Het is een waardig bouwwerk dat storm en regen moet doorstaan. We zullen intens veel respect moeten hebben voor deze kleine fladderbeestjes. Ze vliegen vaak duizenden kilometers, om vervolgens hun partner op te zoeken, een nest te bouwen, hun eitjes uit te broeden en vervolgens hun kroost groot te brengen, waarna ze in de rui komen, zich daarna aansterken om weer duizenden kilometers terug te vliegen.
Zo zie je maar dat het leven van een merel, zanglijster, specht of zelfs dat pimpelmeesje op jouw voedertafel niet zo gemakkelijk vergaat als je denkt. Dat is wat wij mensen in ons luxeleventje vaak vergeten. Dus bij een volgende keer als jij een vogeltje in je tuin ziet broeden, geeft het vogeltje dan de rust en de mogelijkheid om zijn nest te bouwen. En om vervolgens zijn kroost groot te brengen. Daarbij is het voor de mens natuurlijk het ultieme genietmoment als er een groepje jonge pimpelmeesjes op de waslijn zit, of dat kleine wekkerradio-monstertje wat op de snelbinder is neergestreken. Laat mamma de kleintjes voeren en vang geen jonge vogeltjes, de mamma’s vinden hun kleintjes wel, dat is ingebouwd in hun systeem. Net zoals wij de drang ondervinden om te eten als we honger hebben.
Het broedseizoen is nu al begonnen
Het broedseizoen is geopend. En of het gezegde nu wel of niet klopt... Weet je, wat maakt het uit. Het komt erop neer dat die eitjes toch wel worden gelegd. En dat ik jullie er nogmaals op wil wijzen, heb respect voor deze bijzondere wezentjes... Ze hebben het tenslotte verdiend.
Met veel liefs,
De vrolijke Stadsvogeladviseur
Melanie van den IJssel